انسولین، چگونه استفاده کنیم.

عوامل تغییردهنده شروع و طول اثر انسولین

چه عواملی برخواص بالینی انسولین ،تاثیرمی گذارند؟

🔹گرما ( هوای گرم، حمام گرم و سونا ) و ماساژ: افزایش سرعت جذب انسولین

⚠️ سیگار کشیدن: ممکن است سرعت جذب را کاهش دهد.

⚠️ورزش: باعث افزایش سرعت جذب انسولین میشود. اثر بر سرعت جذب انسولین سریع الاثر و رگولار بیشتر از سرعت جذب انسولین متوسط الاثر و طولانی اثر است.

⚠️ محل تزریق: بیشترین سرعت جذب انسولین در شکم می باشد. پس از شکم بیشترین سرعت جذب به ترتیب مربوط به بازو، لگن و ران می باشند.

⚠️ عواملی که جریان خون موضعی را افزایش می دهند جذب انسولین را تسریع می کنند.

⚠️ عملکرد کلیوی: در نارسایی کلیوی حذف انسولین ( مخصوصا اگزوژن ) کاهش پیدا می کند و درنتیجه نیمه عمر و اثرات آن افزایش می یابد ( انسولین مترشحه داخلی بیشتر توسط کبد متابولیزه می شود ولی انسولین اگزوژن تزریقی بیشتر توسط کلیه دفع می شود ).

⚠️ عملکرد تیروئید: در هایپرتیروئید، حذف انسولین تسریع پیدا می کند ولی اثرات آن نیز افزایش می یابد و درنتیجه کنترل قند در این بیماران مشکل تر می شود. در هایپوتیروئید، متابولیسم انسولین کاهش پیدا می کند ولی باعث کاهش پاسخ دهی به انسولین نیز می شود. بنابراین، هم هایپرتیروئیدی و هم هایپوتیروئیدی باعث اختلال در کینتیک و اثربخشی انسولین می شوند.

⚠️ دوز انسولین: دوزهای پایین انسولین، شروع اثر سریع تر و طول اثر کوتاه تر دارند.

⚠️ غلظت انسولین: محلول های رقیق تر، سریع تر جذب می شوند.

⚠️ لیپوهایپرتروفی ناحیه تزریق: باعث کاهش سرعت جذب انسولین می شود.

⚠️ راه تزریق: شروع اثر سریع تر و طول اثر کوتاه تر از راه تجویز وریدی از همه تجویزها بیشتر و سپس به ترتیب با تجویز عضلانی و زیر جلدی می باشد.

🔰تزریق انسولین:

⚠️سرنگ های انسولین در بازار دارویی به طور معمول 1 میلی لیتری بوده که معادل 100 واحد انسولین می باشد. هر سرنگ انسولین به 50 قسمت مساوی تقسیم شده است؛ هر خط روی سرنگ انسولین نشانه 2 واحد انسولین می باشد. سرنگ های انسولین 0.5 میلی لیتری نیز موجود می باشد که معادل 50 واحد انسولین می باشد.

⚠️قطر سرسوزن سرنگ های انسولین 28-31G می باشد. قطر سوزن با واحدی به نام گیج تعیین میشود. هرچه گیج سوزن بیشتر باشد، قطر آن نازک تر است و بهنگام تزریق درد کمتری حس میشود.

⚠️ طول سرسوزنهای انسولین میتواند 8 یا 9.5 یا 12.7 میلی متر باشد. در کودکان یا بیماران با چربی زیر پوست کمتر، از سرسوزن های کوتاه تر استفاده میشود.

⚠️جهت تمیز کردن محل تزریق و درب ویال میتوان از پنبه آغشته به الکل یا کلرهگزیدین استفاده کرد.

⚠️جهت تزریق زیرجلدی، محل مورد نظر توسط یک دست به سمت بالا کشیده شده و سرسوزن با زاویه 90 درجه وارد مرکز این ناحیه می شود. سپس ناحیه کشیده شده رها شده و انسولین تزریق می شود. محل تزریق به مدت 5-8 ثانیه فشار داده شده تا با خارج کردن سرسوزن، انسولین به خارج نشت پیدا نکند. در نوزادان یا بیماران بسیار لاغر که چربی زیرپوستی کمی دارند، انسولین با زاویه 45 درجه تجویز شود.

⚠️ محل های تزریق انسولین شامل قسمت های خارجی ران، شکم ( ترجیحا در محدوده 5cm اطراف ناف تزریق نشود ) و قسمت فوقانی بازو. بسیاری از پزشکان، تزریق در ناحیه شکم را به دلیل عدم تاثیر پذیری از فعالیت فیزیکی و ورزش و نیز قابل پیش بینی بودن جذب، ارجح می دانند.

⚠️ جهت کشیدن انسولین از داخل ویال توسط سرنگ، ابتدا به میزان مساوی انسولینی که قرار است کشیده شود سرنگ از هوا پر شده و داخل ویال انسولین تزریق شود تا ضمن ایجاد فشار مثبت در داخل ویال و تسهیل در کشیدن انسولین، خلا ایجاد نشود.

⚠️بطور کلی استفاده مجدد از سرنگ انسولین جهت تزریقات بعدی توصیه نمی شود ولی بیماران با درآمد ناکافی می توانند در صورت رعایت مسائل بهداشتی، شستن دستها با صابون، پاک کردن درپوش ویال انسولین با پنبه آغشته به الکل، تمیز کردن محل تزریق و نگهداری مناسب سرنگ ( عدم برخورد و تماس سرسوزن با سطوح خارجی ) از سرنگ انسولین مجددا استفاده کنند. بیمارانی که چندبار از یک سرنگ استفاده می کنند باید به علائم قرمزی، سفتی و عفونت محل تزریق توجه داشته باشند.

⚠️ تزریق انسولین سرد باعث درد شدید در موضع تزریق میشود. بنابراین، توصیه می شود که قبل از تزریق در صورت نگهداری در یخچال، با حرکات چرخشی بین کف دست ( و نه تکان دادن ) ویال انسولین گرم شود.

⚠️ در صورت نیاز به مخلوط کردن انسولین رگولار و NPH، ابتدا انسولین رگولار داخل سرنگ کشیده شود و سپس انسولین NPH.