سوء مصرف موادومحرومیت نوزاد
اردیبهشت ۲۹، ۱۴۰۳کودکان وگوشی هوشمند
اردیبهشت ۳۱، ۱۴۰۳مهارکنندهها ی بازجذب انتخابی سروتونین و سندروم ها ی رفتاری نوزاد
شیوع افسردگی واضطراب درزنان طی دوران باروری تقریبا19% میباشد. برای درمان زنان بارداری که مبتلابه اختلالات افسردگی یا اضطراب هستند ازمهارکنندهها ی انتخابی بازجذب سروتونین ( SSRIs شامل : fluoxetine، paroxetine، sertraline، citalopram، fluvoxamine) وگاهی ازمهارکنندههای بازجذب نوراپی نفرین سروتونین ( SNRIشامل : venlafaxine، duloxetine) استفاده میشود. تماس جنین بااین داروهاگاهی منجربه مالفورماسیون های مادرزادی شده است . وانگهی بامصرف بسیاری ازاین داروها و به خصوص پاروکستین وفلوکستین، اختلال درتطابق (adaptation) نوزادی مشاهده شده است.
البته هنوزمشخص نیست که اختلال درتطابق نوزادی به علت تحریک مفرط سروتونین(سندروم سروتونین) ویا ناشی ازمحرومیت آن(سندروم قطع سروتونین) است. درواقع هردوپدیده ممکن است باداروها ی مختلف، اتفاق افتد. پاروکستین، نیمه عمرکوتاه و متابولیت ها ی فعال معدودی داردوهمچنین یک داروی بلوک کننده قوی موسکارینی است. سطح سرمی پاروکستین پس ازتولد، به سرعت کاهش مییابد. علائم تطابقی (adaptive) نوزادی که دراواخرحاملگی باپاروکستین تماس یافته است، ازنوع محرومیت توام با پرکاری کولینرژیک است. بروزعلائم ممکن است تاخیرنیزداشته باشد. اما فلوکستین ومتابولیت فعال آن( نور- فلوکستین) نیمه عمرطولانی داشته ومی تواند سندروم سروتونین با توکسیستی حادایجادکند. شروع بیماری ممکن است دربدوتولد ویادر24 ساعت اول باشد. سطح فلوکستین درخون بندناف نظیرخون مادراست. تمامی داروها ازجفت وسدخونی مغزی عبورمی کنند.
درشکل 1، سندروم رفتاری نوزادی که هردوویژگی مسمومیت سروتونین مستقیم ومحرومیت (پرکاری کولینرژیک) راباهم داردمشاهده میکنید. مشخصات این اختلال شامل تظاهرات CNS (تحریک پذیری، خواب ناآرام یامفرط) حرکتی (آژیتاسیون، ترمور، هیپررفلکسی، رژیدیتی ، هیپو/یاهیپرتونی) تنفسی (احتقان بینی، دیسترس تنفسی، تاکی پنه) گوارشی (اسهال، تهوع، تغذیه ضعیف) وسیستمیک (هیپو/یاهیپرترمی، هیپوگلیسمی) می باشد.البته اکثرنوزادان تنهاعلائم خفیفی دارند که طی 2 هفته برطرف میشود. یافتههای سندروم شدید شامل تشنج، دهیدراسیون، کاهش وزن، هیپرپیرکسی ونارسائی تنفسی است که درکمتراز1% موارددیده میشود. تاکنون گزارشی ازمرگ نشده است. درمان معطوف به تظاهرات فردی همراه بااقدامات حمایتی است. روش پیشگیری ازمحرومیت SSRI نوزادی بصورت کاهش تدریجی مصرف SSRI توسط مادرطی سه ماهه سوم می باشد. البته مزایای این روش برای جنین رابایدبا خطر عودمشکلات روانپزشکی مادرطی سه ماهه آخروطی دوره نفاس مقایسه کرد.
شکل 1 : نشانههای نوزادی به دنبال تماس تاخیری بامهارکنندههای بازجذب سروتونین طی حاملگی، به ترتیب شیوع وفورعلائم طبق گزارشات ارسالی به سازمان FDA میباشد(n = 57 نوزاد).
تالیف: دکتر محمد حسین عطایی نخعی (متخصص کودکان،فوق تخصص نوزادان)