کلپروتکتیتن چیست؟

کلپروتکتین پروتیینی است که از لکوسیتهای فعال شده ترشح می شود و می تواند در پلاسما، مایع مغزی_نخاعی، مایع سینوبیوم و ادرار یا مدفوع غلظت بالایی ایجاد کند.این ماده دارای خواص ضّد میکروبی و مهار کننده رشد سلول های طبیعی و بدخیم است و با کلسیم (Ca) و روی (Zn) باند میشود.حدود طبیعی‌ کلپروتکتین باید توسط آزمایشگاه مشخص شود زیرا این ماده تحت تاثیر متغیرهای نژادی و جغرافیایی است.همچنین باید توجه داشت که غلظت روزانه آن در نمونه مدفوعی متغیر است.

مزایا و موارد استفاده از این تست شامل:

۱- تست غربالگری غیر تهاجمی، برای تشخیص بیماریهای التهابی روده Inflammatory Bowel Disease از سندرم روده تحریک پذیر(Irritable Bowel Syndrom) که دارای حساسیت ۱۰۰% برای یافتن بیماران IBD فعال و همچنین ارزش اخباری منفی‌ مطلوب(93%) جهت رد IBD است.غلظت کلپروتکتین مدفوع در بیماران کولیت اولسراتیو(uc) و کرون(cd) خاموش، به طور میانگین ۵ تا ۱۰ برابر و در بیماران فعال ۱۰-۲۰ برابر میانگین افزایش می‌‌یابد ولی‌ به علت هم پوشانی آن در بیماری فعال و غیر فعال، غلظت کلپروتکتین مدفوع به تنهایی قابلیت پیش گویی وضعیت بالینی بیمار را ندارد.

2- کلپروتکتین مدفوع در بیماران IBD خاموش زمانی‌ که به ۵ برابر حد طبیعی اش برسد می تواند با حساسیت ۹۰% و اختصاصیت ۸۳%، عود بیماری را در ۶ ماه آینده پیش بینی‌ کند، که آندوسکوپی از آن عاجز است.

3- این تست به علت غیر تهاجمی بودن، سادگی ، سرعت بالا و ارزانی آن نسبت به انجام آندوسکوپی ارجحیت دارد و می توان از آن در مشکلات گوارش اطفال کمک گرفت.

4- کلپروتکتین مدفوع می تواند سرطان های کولورکتال را (به دلیل وجود التهاب موضعی) در همه مراحل Duke ,s A ,B ,C ,D با حساسیت 80-90% غربالگری کند، در حالیکه تست Fecal Occult Blood دارای حساسیت 40-58% و تنها قادر به غربالگری سرطان های پیشرفته (Duke ,s C ,D) می باشد.

5- کلپروتکنین مدفوع در 50% بیماران با پولیپ کلورکتال(که ممکن است بعضی پره کانسری باشند) افزایش می یابد ولی FOB فقط 10% این بیماران را شناسایی می کند.

۶. ارزشمندی در آلرژی غذایی:

تاکنون مطالعات پزشکی قادر نبوده تا ارتباط بین کلپروتکتین مدفوع و میزان شدت آلرژی غذایی را نشان دهد ،بنابراین تعیین سطح این ماده ارزشی در تشخیص و یا پیگیری این بیماران ندارد.

آقای دکتر فریبرز زندیه (فوق تخصص آسم و آلرژی و ایمونولوژی)